Od blisko 20 lat działamy na rzecz praw kobiet i sprawiedliwości społeczno-ekonomicznej. Z problemem dyskryminacji i nierówności płci mamy do czynienia na co dzień – badamy ją, nagłaśniamy, prowadzimy w jej obszarze działania rzecznicze i kampanijne.
Tym razem chcemy zwrócić uwagę na to,
- w jaki sposób stereotypy płci wpływają na wybór ścieżki zawodowej przez nastolatki;
- oraz jaki to ma wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy w Polsce.
Diagnoza sytuacji
Jak wynika z naszych badań*, płeć silnie wpływa na wybór profilu kształcenia w szkolnictwie ponadpodstawowym. Jest to widoczne w liczbie uczniów i uczennic zasiadających w ławach szkół branżowych, gdzie dziewczęta stanowią mniej niż 30% uczniów. Nastolatki, które wybierają takie szkoły, kształcą się przede wszystkim w klasach o profilach ekonomicznych, administracyjnych i związanych z usługami. Ich wybór bardzo często wynika ze stereotypów płci związanych z zawodami. Dziewczyny wybierają te kierunki, które w opinii środowiska, z którego pochodzą, uznawane są za odpowiednie dla kobiet. Oznacza to, że po ukończeniu szkoły wchodzą do zawodów silnie sfeminizowanych, które w porównaniu z zawodami zdominowanymi przez mężczyzn, są gorzej opłacane i rzadziej poszukiwane na rynku pracy. W rezultacie, kobiety z wykształceniem zawodowym zarabiają o prawie 1000 zł mniej niż ich koledzy z takim samym wykształceniem!
Dlaczego tak jest?
Badając szkolnictwo branżowe i rynek pracy, zauważyłyśmy, że niekorzystny dla kobiet model podziału na zawody tzw. męskie i żeńskie, podtrzymywany jest przez stereotypy płci oraz język.
To powoduje, że:
- szkoły branżowe są najmniej równościowe i występuje w nich znacząca segregacja ze względu na płeć na większości kierunków kształcenia; na tych najbardziej zdominowanych przez chłopców uczy się poniżej jednego procenta dziewcząt;
- szkoły branżowe mają znacznie bogatszą ofertę kierunków oferujących naukę tzw. męskich zawodów; utarte stereotypy płci powtarzane przez rodziców, rówieśników, nauczycieli, doradców zawodowych, i w końcu same dziewczęta, stanowią silną barierę w dostępie dziewcząt do kierunków tradycyjnie męskich.
Wciąż brakuje działań przełamujących te bariery. Dlatego uważamy, że…
Czas na zmianę!
Jesteśmy przekonane, że nadszedł czas na zmianę! Czas, aby dziewczęta miały równe szanse w dostępie do zawodów.
W ramach kampanii „Zawód nie ma płci. Możesz być tym, kim tylko zechcesz!”:
Zabiegamy o to, żeby dziewczęta i kobiety:
- dokonywały świadomego wyboru swojej ścieżki zawodowej i kierowały się swoimi pasjami;
- w swoim wyborze brały pod uwagę aktualne i przyszłościowe trendy zatrudnienia na rynku pracy;
- rozpatrywały naukę zawodu, które zapewni im godne wynagrodzenie i niezależność ekonomiczną;
- nie kierowały się stereotypami płci i nie ulegały naciskom otoczenia przy wyborze zawodu.
Działania
Od 2015 roku prowadzimy działania, których głównym celem jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na zdiagnozowane przez nas problemy i przyczynienie się do zmian świadomościowych i systemowych.
Na początku kampanii nawiązałyśmy współpracę z uznanymi i zaangażowanymi społecznie artystkami i artystami, którzy wsparli nas w kampanii na rzecz wyrównywania szans kobiet w dostępie do zawodów:
- Marta Frej, artystka, feministka i graficzka, której memy celnie, ostro, ale i z poczuciem humoru komentują polską rzeczywistość, przygotowała dla nas 4 memy;
- Rzeczy Obrazkowe zaś, studio projektowe nagrodzone między innymi w konkursie Polish Graphic Design Awards, przygotowało dla nas dwa animowane filmy zachęcające dziewczęta do wyboru szkół branżowych.
Zarówno memy jak i filmy spotkały się z dużym zainteresowaniem w mediach społecznościowych – w niecały rok memy trafiły do blisko 200 000 osób.
Co mamy w planach?
Chcemy wyprodukować kolejny zestaw materiałów audiowizualnych (grafiki i filmy animowane), które wykorzystamy w kampanii społecznej w mediach społecznościowych. Materiały będą równie atrakcyjne i celne w swoim przekazie, co memy Marty Frej i filmy animowane studia projektowego Rzeczy Obrazkowe.
Zobacz jak możesz nam w tym pomóc.
*Wyniki naszych badań zostały umieszczone w dwóch raportach:
„Raport. Dysproporcja między zarobkami kobiet i mężczyzn z wykształceniem zasadniczym zawodowym”
„Raport: Szkolnictwo zawodowe i rynek pracy dla kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym”